Niniejsza
publikacja została opracowana przez Chrześcijańskie Towarzystwo
Wegetariańskie (Christian Vegetarian Association), międzynarodową
grupę chrześcijan, którzy uważają, że wegetariański sposób
odżywiania się jest korzystny dla zdrowia, jest ocaleniem dla
zwierząt, chroni środowisko naturalne, zawiera wszystkie potrzebne
składniki odżywcze, pomaga w rozwiązaniu problemu głodu na
świecie. Ponadto uważamy, że gdyby Jezus żył dzisiaj na ziemi,
to najprawdopodobniej byłby wegetarianinem.
GŁÓD
Jezus
nauczał: “Bo byłem głodny, a daliście mi jeść” (Mat.
25:35). “Wszystko, co uczyniliście jednemu z tych braci moich
najmniejszych, Mnieście uczynili”. (Mat. 25:40).
Podczas
gdy 10 milionów ludzi umiera corocznie z głodu, a prawie miliard
ludzi cierpi z powodu niedożywienia, 37% światowego plonu zbóż
przeznacza się na paszę dla zwierząt hodowlanych. W Stanach
Zjednoczonych odsetek ten wynosi 66%. Karmiąc bydło zbożem,
tracimy 90% białek roślinnych, 99% węglowodanów i 100% błonnika.
Kiedy weźmiemy pod uwagę, że z niespełna 1/2 hektara ziemi
uprawnej można wyprodukować około 20 ton ziemniaków, 15 ton
marchwi, 25 ton pomidorów lub 125 kilogramów wołowiny –
zaczniemy mieć pojęcie o skali marnotrawstwa nieodłącznie
związanego z produkcją mięsa.
Aby
wyprodukować 1 kilogram mięsa, potrzeba około 10 kilogramów
białka roślinnego, którym można by nakarmić ludzi. Przyczyną
głodu na świecie nie jest brak żywności, lecz to, że w bogatych
krajach Zachodu zużywa się zbyt dużo światowych zasobów żywności
do nakarmienia zbyt dużej liczby zwierząt hodowlanych. Na całym
świecie jest obecnie 3 razy więcej zwierząt hodowlanych niż
ludzi. Zwierzęta hodowlane codziennie zjadają góry żywności –
żywności, której brakuje do nakarmienia ludzi! Z obszaru ziemi
uprawnej wielkości 5 boisk futbolowych (10 hektarów) można uzyskać
wystarczająco: soi, aby nakarmić nią 61 ludzi; zboża, aby
nakarmić nim 24 ludzi; kukurydzy, aby nakarmić nią 10 ludzi;
mięsa, aby nakarmić nim 2 ludzi.
ZDROWIE
Apostoł
Paweł napisał, że nasze ciało jest świątynią Ducha Świętego
(1 Kor. 6:19), dlatego powinniśmy dbać o nasze ciało, które
podarował nam Bóg. Amerykańskie Towarzystwo
Dietetyczne (American Dietetic Association) dowiodło na
podstawie analizy literatury naukowej, że ludzie stosujący
wegetariański sposób odżywiania się wykazują mniejsze ryzyko
zachorowania na choroby serca, raka płuc i okrężnicy, cukrzycę,
choroby nerek, arteriosklerozę, nadciśnienie, otyłość. W
odróżnieniu od opartej głównie na produktach roślinnych diecie
śródziemnomorskiej jaką odżywiał się Jezus, współczesny
sposób odżywiana się ludzi Zachodu (obfitujący w produkty
zwierzęce) stwarza liczne zagrożenia.
Na
przykład pestycydy i dioksyny, które kumulują się w zwierzęcym
tłuszczu, są zjadane przez konsumentów mięsa i mogą zwiększyć
ryzyko zachorowania na raka. Natomiast ludzie często jadający ryby,
mogą mieć wysoki poziom rtęci we krwi oraz innych szkodliwych
substancji. Na fermach stosuje się intensywne metody hodowli, aby
zwierzęta szybko rosły i przybierały na wadze, a przy tym miały
ograniczoną przestrzeń do życia i mało się ruszały; ich mięso
zazwyczaj obfituje w tłuszcze nasycone, które podnoszą poziom
cholesterolu u konsumentów mięsa, zwiększając w ten sposób
ryzyko choroby serca. Oprócz antybiotyków, zwierzętom fermowym
często podaje się hormony, by stymulować powiększanie masy
mięśniowej – proceder szkodliwy dla zdrowia konsumentów, jak
również objawiający się kalectwem u zwierząt. Rutynowe
stosowanie antybiotyków przeciwko infekcjom pojawiającym się w
zagrodach wypełnionych zestresowanymi zwierzętami, przyczynia się
do powstawania niebezpiecznych mutacji bakterii. Ponadto, szybka i
wysoko wydajna linia produkcyjna w zakładach mięsnych przyczynia
się do rozprzestrzeniania się wirusów.
Szacuje
się, że co roku wskutek zatruć pokarmowych choruje 76 milionów
Amerykanów, a 5 tysięcy z nich umiera. Ponad 85% zatruć
pokarmowych u ludzi powoduje zainfekowana żywność pochodzenia
zwierzęcego. Dzieje się tak dlatego, że wirusy i bakterie
znajdujące się w mięsie są bardziej przystosowane do infekowania
ludzkich organizmów niż drobnoustroje znajdujące się w produktach
roślinnych. Pojawia się też coraz większa ilość nowych chorób,
którymi możemy się zarazić od zwierząt.
EKOLOGIA
W
Księdze Rodzaju 2:15, Bóg pouczył Adama, aby “uprawiał” i
“doglądał” Edenu. Dbałość i troska o Boże Stworzenie
powinna być więc naszym obowiązkiem.
Osoby
odżywiające się typowo mięsną dietą zużywają 14 razy więcej
wody i 20 razy więcej energii niż wegetarianie. W rzeczywistości,
obecne wykorzystywanie ziemi, wody i energii powoduje szybkie
wyczerpywanie się tych zasobów naturalnych, co będzie zagrażać
ludziom żyjącym w XXI wieku. Już około 40% światowych zasobów
ziem uprawnych uległo poważnej degradacji. W rzeczywistości,
hodowla inwentarza żywego jest bardziej destruktywna dla środowiska
naturalnego niż jakakolwiek inna działalność człowieka.
Niszczenie dzikiej przyrody, skażenie wód gruntowych,
zanieczyszczenie rzek i jezior, kwaśne deszcze, destrukcja warstwy
ozonowej, wycinanie lasów tropikalnych, erozja gleb, rozszerzające
się pustynie – hodowla zwierząt i produkcja mięsa jest często
główną przyczyną tych problemów.
ZWIERZĘTA
Jezus
powiedział, że Bóg żywi ptaki latające w powietrzu (Mat. 6:26) i
nie zapomina o wróblach (Łuk. 12:6). Pisma Hebrajskie zabraniają
niehumanitarnego zabijania lub znęcania się nad zwierzętami
jucznymi i pociągowymi. (Księga Wyjścia 23:5; Księga
Powtórzonego Prawa 22:6-7, 25:4). Tymczasem, w Stanach Zjednoczonych
dosłownie całą żywność pochodzenia zwierzęcego uzyskuje się
metodą intensywnej produkcji fermowej. Corocznie zarzyna się prawie
dziesięć miliardów zwierząt (tj. milion zwierząt na godzinę), a
liczba zwierząt wodnych zabijanych na pożywienie jest znacznie
większa. Zwierzęta hodowlane odczuwają ból i cierpią wskutek:
nadmiernego zagęszczenia hodowli, odseparowania ich od naturalnego
środowiska (co zaburza ich naturalne instynkty), amputacji
i okaleczeń bez znieczulenia (np. obcinanie końcówek dziobów,
obcinanie rogów i ogonów, znakowanie, kolczykowanie, wyrywanie
zębów), jak również chorób i dolegliwości będących
skutkiem intensywnych metod hodowli fermowej. Około 75% bydła w USA
karmi się paszą “wzbogaconą” przetworzonymi częściami
martwych zwierząt. Powszechne jest także używanie zwierzęcych
odchodów do produkcji paszy.
Ubój
zwierząt zwykle związany jest ze strachem, bólem i cierpieniem
zarzynanych zwierząt. Natomiast osobniki zbyt chore, stare i słabe,
by mogły iść o własnych siłach, są siłą zaciągane do rzeźni,
co przysparza im dodatkowego bólu i cierpienia.
Rybołówstwo
i polowania są również nieodłącznie związane z okrucieństwem.
Ryby łowione na haczyk cierpią, podobnie jak stworzenia wodne
ginące w sieciach rybackich; zwierzęta zabijane przez myśliwych
często giną powoli od ran postrzałowych.
Czy
Biblia popiera wegetarianizm?
Biblia
wspomina o diecie bezmięsnej jako o idealnym sposobie odżywiania
się i dieta taka odpowiada podstawowym wartościom biblijnym.
Bóg widział, że w Edenie wszystko jest “bardzo dobre”, gdy
tylko dał – zarówno ludziom jak i zwierzętom – pokarm
wegetariański (Księga Rodzaju 1:29-31). Kilka proroctw, na przykład
Izajasza 11:6-9, zapowiada powrót do wegetariańskiego świata,
gdzie wilk, jagnię, lew, krowa, niedźwiedź, wąż, małe dziecko –
wszyscy będą żyli ze sobą w pokoju. Chrześcijanie będący
wegetarianami uważają, że powinniśmy dążyć do świata żyjącego
w harmonii – taką wizję świata miał Izajasz. Powinniśmy
spróbować żyć zgodnie z tym, co nauczał nas Jezus w modlitwie:
“Niech przyjdzie królestwo Twoje; niech Twoja wola spełnia się na
ziemi, tak jak i w niebie”. (Mat. 6:10).
Czy
Bóg stworzył zwierzęta dla ludzi, aby mogli je wykorzystywać?
Uważamy,
że “panowanie” Adama nad zwierzętami (Księga Rodzaju 1:26, 28)
nie jest przyzwoleniem na ich zabijanie, gdyż Bóg zaraz po tym
zaleca wegetariańskie pożywienie (1:29-30) w świecie, w którym
Bóg widział, że wszystko co uczynił, było “bardzo dobre”
(1:31). W Księdze Rodzaju 2:18-19 jest napisane: “Potem Pan Bóg
rzekł: ‘Nie jest dobrze, żeby mężczyzna był sam; uczynię mu
zatem odpowiednią dla niego pomoc’” i Bóg następnie stworzył
zwierzęta. Ten werset wskazuje, że zwierzęta zostały stworzone
jako towarzysze i pomocnicy Adama, a nie jego pożywienie. Bóg
obdarzył świnie, bydło, owce i wszystkie inne zwierzęta ich
własną naturą i potrzebami, które stają się widoczne i
oczywiste, gdy zwierzętom tym daje się możliwość przebywania w
ich naturalnym środowisku. Na przykład, świnie są istotami
ciekawymi otoczenia, mają silne więzi społeczne i są podobno
bardziej inteligentne niż koty czy psy, a w wielu przypadkach
wykazują większą inteligencję od małp. Podobnie, kurczaki cieszą
się z przebywania w swoim towarzystwie, lubią się bawić,
kąpać w piasku i z pasją rozgrzebywać ziemię w poszukiwaniu
pożywienia. Jezus porównał swoją miłość do nas, do miłości,
z jaką kwoka przygarnia pisklęta pod swoje skrzydła (Łuk. 13:34).
Dlaczego
Noe dostał od Boga pozwolenie na jedzenie mięsa? (Księga
Rodzaju 9:2-4)
Wszystkie
rośliny zostały zniszczone przez Potop, więc Noe miał niewielki
wybór pożywienia. Co ważne, werset ten nie nakazuje jedzenia
mięsa, ani też nie mówi o jedzeniu mięsa jako o Bożym ideale.
Być może jedzenie mięsa było pewnym ustępstwem. Faktycznie
jednak, to ludzka niegodziwość i złe usposobienie doprowadziły do
Potopu (Księga Rodzaju 6:5, 13). W czasach biblijnych jak
i obecnie, ludzie powinni starać się żyć zgodnie z
najwyższymi standardami Bożymi. Jezus powiedział: “Bądźcie
więc wy doskonali, jak doskonały jest Ojciec wasz niebieski”.
(Mat. 5:48).
Czy
Bóg troszczy się o zwierzęta?
W
Księdze Przysłów 12:10 jest napisane: “Prawy uznaje potrzeby
swych bydląt, a serce nieprawych okrutne”, natomiast Księga
Psalmów 145:9 przypomina nam, że “Pan jest dobry dla wszystkich i
Jego miłosierdzie ogarnia wszystkie Jego dzieła”.
Biblia
ukazuje troskę Boga o zwierzęta (Mat. 10:29, 12:11-12, 18:12-14)
i zabrania okrucieństwa (Księga Powtórzonego Prawa 22:10,
25:4). Co ważne, Bóg zawarł po Potopie arkę przymierza,
zawierając ją pięć razy z ludźmi i ze zwierzętami.
W
szabat wszystkie żywe stworzenia zasługują na odpoczynek (Księga
Wyjścia 20:10; Księga Powtórzonego Prawa 5:14). Biblia zwraca się
do zwierząt, aby wychwalały imię Pana (Księga Psalmów 148:7-10,
150:6), wymienia zwierzęta obecne w nowym stworzeniu świata (Księga
Izajasza 65:25; Apokalipsa św. Jana 5:13) i potwierdza, że Bóg dba
o zwierzęta (Księga Psalmów 36:6; List do Efezjan 1:10; List do
Kolosan 1:20). Zwierzęta i ludzie czekają na Boga, by dał im
pokarm (Księga Psalmów 104:27-31, 147:9; Mat. 6:26; Łuk. 12:6)
oraz wyzwolenie (Księga Jonasza 3:7-9; List do Rzymian 8:18-23).
Czy
wegetarianie jednakowo traktują życie ludzi i zwierząt?
Wegetariański
sposób odżywiania jest korzystny dla ludzi, zwierząt oraz
środowiska naturalnego i jest wyrazem szacunku do całego
Stworzenia. Jezus powiedział: “Czyż nie sprzedają pięciu wróbli
za dwa asy? A przecież żaden z nich nie jest zapomniany w oczach
Bożych. (...) Nie bójcie się: jesteście ważniejsi niż wiele
wróbli”. (Łuk. 12:6-7). Wersety te mówią, że chociaż Bóg
ceni ludzi bardziej niż zwierzęta, to przecież troszczy się On o
wszystkie stworzenia. W rzeczywistości, przymierze Boga (Księga
Rodzaju 9:9-10) we wszystkich pięciu przypadkach, zostało zawarte
ze wszystkimi istotami, nie tylko z ludźmi.
A
co z ofiarami ze zwierząt?
Biblia
oznajmia, że Bóg zaakceptował ofiary ze zwierząt. Jakkolwiek,
kilka późniejszych proroctw zakwestionowało te ofiary,
podkreślając, że Bóg woli prawowitość. Obecnie, ofiary ze
zwierząt nie są ani konieczne, ani potrzebne z co najmniej dwóch
powodów. Po pierwsze, św. Paweł zachęcał do samo-poświęcenia,
pisząc “A zatem proszę was, bracia, przez miłosierdzie Boże,
abyście dali ciała swoje na ofiarę żywą, świętą, Bogu
przyjemną, jako wyraz waszej rozumnej służby Bożej”. (List do
Rzymian 12:1). Po drugie, tradycyjne interpretacje śmierci Jezusa
potwierdzają, że przez wzgląd na Niego, ofiary ze zwierząt nie są
już dłużej potrzebne. Chrześcijanie, będąc duchowo odnowieni w
Chrystusie, mogą wzorować się na Nim przez przyjęcie postawy
pełnej miłości do całego Stworzenia. W istocie, Jezus dwukrotnie
przytaczał słowa z Księgi Ozeasza: “Chcę raczej miłosierdzia
niż ofiary”. (Mat. 9:13, 12:7).
Czy
Jezus jadł mięso?
Uważamy,
że obecnie traktuje się zwierzęta w sposób, który jest
zaprzeczeniem Bożej miłości do nich. Cokolwiek Chrystus jadał,
jego sposób odżywiana się 2 tysiące lat temu w społeczności
rybaków śródziemnomorskich nie wskazuje nam, co chrześcijanie
powinni jadać dzisiaj. Podobnie, sposób ubierania się Jezusa nie
wskazuje nam jak powinniśmy się ubierać dzisiaj. Zostaliśmy
pobłogosławieni wszelką obfitością i różnorodnością
zdrowych, smacznych i dostępnych nam produktów roślinnych,
zupełnie jak w Edenie.
A
co, jeśli chodzi o Dzieje
Apostolskie 10:13,
11:7, w których św. Piotr zostaje poinstruowany, by “zabijać i
jeść” wszystkie stworzenia?
Fragment
ten nie koniecznie jest dosłownym nakazem spożywania mięsa. Św.
Piotr rozmyślając nad znaczeniem tego widzenia, doszedł do
wniosku, że powinien nauczać pogan Ewangelii (Dzieje Apostolskie
10:28, 11:18). Cokolwiek oznaczałby ten fragment, nie zaleca on
konsumowania mięsa w dzisiejszych czasach.
A
co z Pierwszym Listem do Tymoteusza (4:4), który mówi, że
“wszystko, co Bóg stworzył, jest dobre”?
Prawie
2 tysiące lat temu, św. Paweł zaakceptował spożywanie wszelkich
pokarmów przyjmowanych z wdzięcznością. (zob. także Pierwszy
List do Koryntian 10:25). Aczkolwiek, współczesne hodowle fermowe
są wynalazkiem ludzi i oddziaływają destruktywnie na ludzi,
zwierzęta i środowisko naturalne. Skoro możemy dziękować Bogu za
możliwość spożywania posiłków, to możemy także dziękować
Bogu za dostarczanie nam smacznego pożywienia wegetariańskiego.
W
rzeczywistości, dla wielu chrześcijan będących wegetarianami,
każdy ich posiłek stanowi przypomnienie Bożej łaski i dobroci.
Każdy wegetariański posiłek przypomina nam o proroctwie Izajasza,
że nadejdzie czas, gdy wszelkie stworzenia znów będą żyć ze
sobą w harmonii i zgodzie, podobnie jak w Edenie.
Czy
wegetarianie są “słabi w wierze” (List
do Rzymian 14:1)?
Św.
Paweł napisał do Rzymian, że “drugi, słaby, jada tylko
jarzyny” (14:2). W owym czasie Żydzi zostali wypędzeni
z Rzymu i koszerni rzeźnicy mogli zostać aresztowani. Nie będąc w
stanie uzyskać koszernego mięsa, wielu Żydów powstrzymywało się
całkowicie od jedzenia mięsa, z obawy przed zjedzeniem mięsa,
które było ofiarowane pogańskim bożkom. Św. Paweł utrzymywał,
że jedzenie mięsa, nawet jeśli było ofiarowane bożkom, nie miało
związku z duchowością, z czego nie zdawali sobie sprawy tzw.
“słabi”. Św. Paweł powiedział, że spożywający mięso nie
powinni gardzić tymi, którzy go nie jadają, i odwrotnie (14:3),
lecz to nie sprawia, że jedzenie mięsa jest etycznie neutralne.
Ponieważ jedzenie mięsa powoduje niepotrzebne cierpienia,
chrześcijanie będący wegetarianami uważają, że skoro mają
wolny wybór, to spożywanie mięsa nie jest wyborem właściwym.
Czy
jedzenie mięsa jest grzeszne?
Według
kryteriów biblijnych, jedzenie mięsa nie jest jednoznacznie
grzeszne. Na przestrzeni dziejów, mięso było pożywieniem dla
wielu ludzi. Jednak Biblia zachęca nas do podążania drogą Jezusa,
która jest drogą miłości i współczucia. Św. Jakub Apostoł
dostrzega to i pisze: “Kto zaś umie dobrze czynić, a nie czyni,
grzeszy.” (List św. Jakuba Apostoła 4:17).
Jak
wielu chrześcijan było wegetarianami?
Całkiem
sporo wczesnych chrześcijan było wegetarianami, w tym ojcowie
kościoła i jego pierwsi święci, np. Klemens z Aleksandrii,
Tertulian, Orygenes, św. Jan Chryzostom, św. Bazyli. Obecnie,
zwolennikami wegetarianizmu są np. Adwentyści Dnia Siódmego i
wiele różnych grup chrześcijańskich w Anglii i Stanach
Zjednoczonych. Sławnymi chrześcijanami i wegetarianami byli np.:
Lew Tołstoj, dr Albert Schweitzer (laureat Pokojowej Nagrody Nobla),
Ellen G.White (założycielka Adwentystów Dnia Siódmego).
Czy
przepisy prawa nie zapewniają dobrego traktowania zwierząt
hodowlanych?
W
niektórych krajach, takich jak Stany Zjednoczone, rutynowe czynności
praktykowane na fermach hodowlanych są całkowicie wyłączone spod
wszelkiej legislacji. Na przykład okaleczanie ciała, które uznano
by za przestępstwo znęcania się nad zwierzętami, gdyby dotyczyło
psów czy kotów, jest całkowicie legalne, jeśli dotyczy świń czy
kurczaków. Przepisy prawa odnośnie “humanitarnego zabijania” w
rzeźniach są zbyt ogólnikowe i z reguły nikt się nimi nie
przejmuje podczas uboju świń, bydła czy owiec; natomiast
zabijanie drobiu jest całkowicie wyłączone spod prawa.
Działania
zmierzające do poprawy warunków panujących na fermach są zapewne
godne uznania, jednak z wielu względów (np. po to, by nie płacić
innym za robienie rzeczy, których sami byśmy nie chcieli robić)
czujemy się zobowiązani, aby być wegetarianami.
A
co się stanie z ludźmi, których źródłem utrzymania jest hodowla
zwierząt?
Przemiana
świata na wegetariański, jeśli do niej dojdzie, przypuszczalnie
nie dokona się nagle i nie zaskoczy hodowców z dnia na dzień,
pozbawiając ich pracy – oni w międzyczasie po prostu podejmą
inną pracę.
Skoro
zwierzęta zjadają się nawzajem, co jest złego w tym, że ludzie
jedzą zwierzęta?
Chrześcijanie
nie powinni postępować według prawa dżungli (gdzie “siła
stanowi prawo”), lecz powinni naśladować Chrystusa – być
współczujący, łaskawi i szanować Boże Stworzenie.
Czy
natura nie uczyniła człowieka mięsożernym?
Wprawdzie
istoty ludzkie mogą trawić mięso, to jednak nasza anatomia jest
bardziej podobna do anatomii istot roślinożernych niż
mięsożernych. Na przykład: podobnie jak istoty roślinożerne (ale
w przeciwieństwie do mięsożernych), nasze jelita są długie i
złożone (zamiast krótkich i prostych); nasze wnętrzności są
10-11 razy dłuższe od naszego ciała (a nie 3-6 razy dłuższe);
nasza ślina zawiera enzymy trawienne (w przeciwieństwie do
mięsożerców); nasze zęby są podobne do zębów roślinożerców
– np. nasze kły są krótkie i tępe (a nie długie, ostre i
zakrzywione). Miliony wegetarian żyjących obecnie na całym świecie
mogą być przykładem, że ludzie nie muszą jeść mięsa.
Jak
można obchodzić święta nie jedząc mięsa?
Wegetarianie
mogą obchodzić święta w całej ich pełni, bez konieczności
spożywania zwierząt. W wielu książkach kucharskich można znaleźć
dużo smacznych potraw wegetariańskich – zarówno szybkich i
prostych, jak i bardziej złożonych i wykwintnych.
---
Skoro
dieta oparta na produktach roślinnych jest korzystna dla ludzi,
zwierząt i środowiska naturalnego, to będąc chrześcijanami
umocnionymi obecnością Ducha Świętego, powinniśmy być wierni
nauce Jezusa i żyć zgodnie z naszymi prawdziwymi
wartościami; współczujący i miłosierny chrześcijanin
powinien przestać jeść mięso. W rzeczywistości, każdy może
stosować tę dietę, niezależnie od wieku i charakteru wykonywanej
pracy. Powinniśmy także z miłością i współczuciem pokazywać
naszym współwyznawcom w Chrystusie, że nasz smaczny i pożywny
pokarm wegetariański jest środkiem do wyższego, duchowego celu.
Ogród
Eden, doskonały świat Boga, był wegetariański (Księga Rodzaju
1:29-30). Ten idealny, nie oparty na przemocy i wykorzystywaniu
świat, Bóg nazywa “dobrym” (Księga Rodzaju 1:31). Potem
nastaje czas wieloletniego upadku ludzkości, kiedy to ludzie
wszczynają wojny, handlują niewolnikami, zjadają zwierzęta i
popełniają wiele innych odrażających czynów. Jednak proroctwa
mówią nam, że Królestwo Pokoju będzie pozbawione przemocy i
będzie wegetariańskie; nawet “pantera z koźlęciem razem leżeć
będą, cielę i lew paść się będą społem” (Księga Izajasza
11). Jezus jest Królem Pokoju, który zapoczątkowuje nową erę
pozbawioną przemocy. Skoro my, chrześcijanie, modlimy się tak, jak
nauczał nas Jezus: “Bądź wola Twoja, jako w Niebie tak i na
ziemi”, to słowa te powinny spowodować zmianę naszego życia,
abyśmy mogli podejmować miłosierne decyzje i współczujące
wybory w życiu, na tyle, na ile jest to możliwe. W niebie nie ma
ferm przemysłowych ani rzeźni.
Nauki
Jezusa to przesłanie miłości i współczucia, tymczasem nie
znajdziemy ani krzty miłości i współczucia w rzeźniach i fermach
przemysłowych, gdzie miliardy zwierząt żyją uwięzione w
nienaturalnych warunkach, czekając na brutalną, krwawą śmierć.
Jezus nauczał nas życzliwości, dobroci, łaskawości, współczucia
i miłości wobec wszystkich Bożych stworzeń.
Wszystkie zwierzęta,
jakie stworzył Bóg, odczuwają ból i cierpienie. Tymczasem, na
fermach hodowlanych zwierzętom odcina się rogi, ogonki, końcówki
dziobów; boleśnie znakuje i kolczykuje bez znieczulenia. Aby
zmniejszać koszty produkcji, stłacza się je razem na możliwie jak
najmniejszej powierzchni. Wskutek manipulacji genetycznych, wiele
zwierząt cierpi kalectwo i ma zdeformowane kończyny lub złamane
kości, gdyż ich nogi nie mogą poradzić sobie z ich naukowo
ulepszonymi ciałami. W końcu zawozi się je, stłoczone razem w
brudnych ciężarówkach, bez jedzenia i picia, na zatrważającą,
okrutną śmierć.
Wegetariański
sposób odżywiania się jest korzystny dla naszego zdrowia i jest
również ocaleniem dla zwierząt. Pamiętajmy – wszystko, co
uczyniliśmy jednemu z tych braci Jego najmniejszych, Jemu
uczyniliśmy.
---
WITAMINY,
SKŁADNIKI ODŻYWCZE I MINERALNE
Wszystkie
potrzebne nam witaminy, składniki odżywcze i mineralne możemy
znaleźć w zdrowej, urozmaiconej diecie wegetariańskiej.
BIAŁKA
Wielu
naukowców udowodniło zależność między nadmierną konsumpcją
białka zwierzęcego a występowaniem: chorób nowotworowych,
schorzeń układu krążenia, nadciśnienia, chorób reumatycznych,
osteoporozy i otyłości. Nasz organizm nie potrzebuje tyle białka,
ile nam przez lata wmawiali dietetycy. Obowiązujące tabele zalecają
spożywanie 56 g białka dziennie, a jego zbędny nadmiar jest dla
organizmu obciążeniem i niewykorzystanym balastem. Białko nie jest
najwartościowszym z pokarmów – równie wartościowe są witaminy,
sole mineralne, kwasy tłuszczowe, węglowodany. Roślinne źródła
białka to: zboża z pełnego przemiału, warzywa, produkty
strączkowe, kiełki, nasiona i orzechy. Kiełki, soja i produkty
sojowe są szczególnie bogate w białko – zawierają od 1,5 do 2,5
razy więcej białka niż mięso i 3 razy tyle, co jajka.
WĘGLOWODANY
Głównym
źródłem energii dla organizmu człowieka są węglowodany, mogące
mieć postać cukrów, skrobi i błonnika. Najcenniejsze są te,
które znajdują się w warzywach korzeniowych (na przykład:
seler, marchew, ziemniak, burak itp.); ponadto węglowodany można
znaleźć w pieczywie, kaszach, makaronach, świeżych owocach i ich
sokach.
TŁUSZCZE
Tłuszcze
są dla organizmu nieodzowne, lecz mogą być również
niebezpieczne, zwłaszcza nasycone kwasy tłuszczowe obecne w
tłuszczach zwierzęcych. Jednym z głównych składników tłuszczu
zwierzęcego jest cholesterol; występuje on tylko w produktach
pochodzenia zwierzęcego, a zwłaszcza w mięsie, żółtku jaj i
produktach mlecznych. Gdy w naszym ciele zbierze się zbyt dużo
tłuszczów, w końcu niektóre znich trafią do wątroby i zazwyczaj
stanową podstawową przyczynę problemów wątrobowych. Nadmiar
tłuszczu, głównie nasyconego, gromadzi się także wewnątrz i na
zewnątrz: nerek, śledziony, trzustki i narządów
rozrodczych. Wszystkie potrzebne nam tłuszcze możemy znaleźć
w postaci naturalnej w produktach wegetariańskich, takich jak:
orzechy, nasiona oleiste, pestki.
WITAMINY
Organizm
człowieka nie potrafi wytwarzać witamin niezbędnych do
zaspokajania jego potrzeb, dlatego konieczna jest obecność tych
substancji w pożywieniu. Niedobory witamin, jak również ich
nadmiar, mogą być przyczyną chorób. Wszystkie potrzebne nam
witaminy możemy znaleźć w produktach wegetariańskich:
Witamina
A – warzywa i owoce o intensywnym żółtym lub
pomarańczowym zabarwieniu lub ciemnozielonych liściach (szczaw,
marchew, dynia, pietruszka, szpinak, brokuł, morela suszona,
brzoskwinia, melon, mango).
Witamina
D – marchew, kozieradka, margaryny wzbogacane, grzyby
jadalne (występują w nich głównie w postaci prowitamin, które
przekształcają się we właściwą witaminę pod wpływem słońca).
Witamina
E – oleje jadalne tłoczone na zimno, margaryny, zarodki i
chleb z razowej mąki, kiełki pszenicy, orzechy, brokuły, seler,
jadalne pestki owoców, pokrzywa, mięta, nasturcja.
Witamina
F – oleje (lniany, sezamowy), oliwa z oliwek, kiełki
pszenicy, nasiona lnu i słonecznika, orzeszki ziemne, soja.
Witamina
B1 – ekstrakt drożdżowy,
zarodki pszenne, orzechy, otręby, mąka sojowa, proso, mąka
owsiana, mąka pszenno-razowa, mąka żytnia, wzbogacane zbożowe
płatki śniadaniowe, ziemniaki, nasiona roślin strączkowych.
Witamina
B2 – migdały, zarodki pszenne,
pieczarki, proso, otręby, mąka sojowa, pietruszka, mąka żytnia,
brokuły, mleko, jogurt, wzbogacane zbożowe płatki
śniadaniowe.
Witamina
B3 – nasiona roślin strączkowych,
ziemniaki, wzbogacane zbożowe płatki śniadaniowe,
orzechy, ekstrakt drożdżowy, otręby, zarodki pszenne, mąka
pszenna razowa, brzoskwinie suszone, morele suszone, daktyle,
pieczarki, chleb pszenny razowy, bób, proso, mąka sojowa.
Witamina
B6 – otręby, ekstrakt drożdżowy,
zarodki pszenne, orzechy, mąka sojowa, banany, mąka pszenna razowa,
awokado, mąka żytnia, rodzynki, brukselka, śliwki suszone,
kalafior.
Witamina
B12 – drożdże, mleko
sojowe, tempeh (produkt ze sfermentowanej soi),
pewne rodzaje glonów morskich (np. spirulina pacifica);
kiełki pszenicy i ciecierzycy, żywokost.
Kwas
foliowy – drożdże, zarodki pszenne, płatki śniadaniowe,
chleb, otręby, szpinak, brokuły, orzechy ziemne, brukselka,
migdały, kapusta, mąka żytnia, groch, orzechy laskowe, awokado.
Witamina
C – owoce róży, czerwona papryka, czarne porzeczki,
natka pietruszki, szczaw, cytryny, truskawki, pomarańcze,
grejpfruty, brokuły, rzodkiewki, maliny, szpinak, kapusta.
Witamina
P – kasza gryczana, owoce dzikiej róży, porzeczki, bez
czarny, fiołek trójbarwny, lipa drobnolistna, głóg, pomarańcze,
winogrona, natka pietruszki, sałata, papryka oraz wszelkie zielone
części roślin.
Witamina
K – warzywa zielonolistne (zwłaszcza: kapusta, brokuły,
brukselka, szpinak), pomidory, dzika róża, produkty zbożowe,
pokrzywa, glony.
Kwas
Pantotenowy – suszone owoce, orzechy, drożdże,
otręby, produkty zbożowe z pełnego przemiału, kapusta biała,
szpinak, dynia, ogórki, pomidory, rośliny strączkowe, poziomki.
Witamina
H – masło orzechowe, produkty wzbogacane (np.
ekstrakty drożdżowe, suche drożdże piwne), grzyby, kalafior,
pomidor.
SKŁADNIKI
MINERALNE
Oprócz
witamin, w naszej codziennej diecie powinny znaleźć się także
składniki mineralne. Niektórych potrzebujemy stosunkowo dużo
(ponad 50 miligramów na kilogram wagi ciała) i te nazywamy
makroelementami – należą do nich między innymi: potas, wapń,
sód, fosfor i magnez. Innych potrzeba znacznie mniej, a niezbędne
dawki liczy się często w mikrogramach – to tzw. mikroelementy
(pierwiastki śladowe), do których zaliczamy m.in.: chrom, cynk,
żelazo, fluor, jod, selen, mangan, kobalt i miedź. Wszystkie
potrzebne nam składniki mineralne możemy znaleźć w produktach
wegetariańskich:
Wapń –
ziarno sezamu, szpinak, pietruszka, figi suszone, migdały, rzeżucha
wodna, mąka sojowa, orzechy, cytryny, brokuły, jarmuż, fasola.
Żelazo –
otręby, zarodki pszenne, pietruszka, mąka sojowa, brzoskwinie
suszone, proso, drożdże, figi suszone, mąka owsiana, morele
suszone, szpinak, mąka pszenna razowa, ekstrakt drożdżowy.
Sód –
sól kuchenna, a także wysoko sodowe wody mineralne.
Potas –
pomidory, ziemniaki, zielone warzywa, cytrusy, banany, melony,
ekstrakt drożdżowy, suszone morele i brzoskwinie, mąka
sojowa, otręby, pietruszka, figi, zarodki pszenne, śliwki suszone,
migdały, rodzynki, orzechy brazylijskie.
Magnez –
otręby, orzechy, zarodki pszenne, migdały, mąka sojowa, proso,
mąka pszenna razowa, mąka owsiana, pszenny chleb razowy, groch
włoski, fasola perłowa, morele suszone, szpinak.
Fosfor –
ziarna zbóż, orzechy i nasiona.
Cynk –
otręby, orzechy, migdały, pszenna mąka razowa, mąka owsiana i
żytnia.
Jod –
glony, warzywa (zwłaszcza cebula i rzeżucha, jeśli jod znajduje
się w glebie), wiśnie, czereśnie, orzechy i nierafinowane oleje.
(Uwaga: surowa kapusta i buraki utrudniają wchłanianie jodu).
Kobalt –
glony.
Mangan –
herbata, żurawina, pieprz, mąka sojowa.
Miedź –
zielenina, groch, fasola.
Selen –
kiełki pszenicy, otręby, kukurydza, czosnek, cebula, pomidory,
grzyby.
Chrom –
kiełki pszenicy, drożdże piwne, mąka kukurydziana, chleb razowy.
Fluor –
herbata (zwłaszcza chińska), kiełki pszenicy, a także woda
fluorowana i pasta do zębów. Nadmiar fluoru może być dla nas
szkodliwy, dlatego np. należy unikać pasty do zębów zawierającej
fluor. (A pro po zębów, bardzo szkodliwa dla naszego zdrowia jest
rtęć zawarta w wypełnieniach z amalgamatu starego typu, które
zatruwają organizm oparami rtęci).
Powyższy tekst stanowi fragment, całość
znajduje się TUTAJ.
Christian Vegetarian Association
www.ChristianVeg.com
CVA@ChristianVeg.com
Tłumaczenie: Roman Rupowski
---
Warto zmierzać do harmonii i
zrównoważonego wykorzystywania zasobów Ziemi, tak aby przynosiły one pożytek
nie tylko ludziom, ale całemu stworzeniu. Warto zadać sobie pytanie, czy
zabijanie zwierząt na masową, niespotykaną nigdy w historii skalę ma
jakiekolwiek uzasadnienie, skoro Ziemia obfituje w plony, które są w stanie
dostarczyć nam niezbędnych składników odżywczych i mineralnych w przyswajalnych dla ludzkiego
organizmu formach. Czy warto zabijać zwierzęta, gdy Ziemia oferuje nam
całe swoje bogactwo smaków i kolorów?